Browser(tarayıcı, web tarayıcısı): "World Wide Web" üzerinde dökümanların transfer edilip görüntülenmesini sağlayan programlara verilen addır. Diğer anlatımıyla; internet' de milyonlarca bilgisayar üzerindeki birbirine bağlı web sayfalarına ulaşmak için bazı arabirim programlar kullanılır. Bu arabirim programlara Tarayıcı (Browser) denir.

Tarayıcı kelimesinin İngilizce karşılığı olan "browser" kelimesi, internetin çıkmasından önce de mevcuttu ve metin dosyalarında gezinmenizi ve onları okumanızı sağlayan kullanıcı arayüzlerinin tür adıydı. Grafik arayüzlü web tarayıcısının (1993 yılında Mosaic programı ile) ilk defa yaygınlaştığı zamanlarda, "browser" terimi "web"in içeriğini de anlamında barındıryordu. Teknik olarak açıklamak gerekirse, web tarayıcısı, Yardımlı Metin Transfer Protokolü'nü (İngilizcesi "Hypertext Transfer Protocol" - kısaca HTTP) kullanarak, tarayıcı kullanıcısı adına internet üzerinde web sunucularından isteklerde bulunan bir istemci programdır. Ancak "Mosaic" tarayıcı programındaki kullanıcı arayüzü özelliklerinin pekçoğu, ilk yaygınlaşan tarayıcı programı olan "Netscape Navigator"a aktarılmıştır. Daha sonra Microsoft firması "Microsoft Internet Explorer" tarayıcı programını çıkarmıştır.(Alıntı)

İnternetin ve bilgisayar kullanımının yaygınlaşması ile birlikte önemli bir pazara dönüşen "tarayıcı" programları, günümüzde dijital hizmet sunacak olan tüm markaların ve dijitalde ortamda yer almak isteyen her kurum ve kişinin yakından takip ettiği bir konu haline dönüştü.

Tıklayınız

İhtiyaçları daha çok ve kolay bir şekilde karşılayacak arabirim üretmek için birbiriyle yarışa giren üreticiler, arabirimlerini sürekli güncellemeye devam ediyor. Pazarda yerini almak isteyen yeni oyuncular ise yeni arabirimler üretiyorlar.

2002 yılında İnternet Explorer, Netscape ve AOL pazarda yer alan önemli tarayıcıların isimleri. Sürümlerinin tamamını hesaba kattığımızda %81.7 oranıyla en çok kullanılan İnternet Explorer(İE)'ın o yılların en büyük ve önemli tarayıcısı olduğunu söyleyebiliriz. -İE'nin hemen ardından ise %8 kullanım oranıyla Nextcape'in geldiğini ekleyelim-

2003 yılında, kar amacı gütmeyen ve açık kaynak kodlu Mozilla yazılımlarına destek vermek için kurulan vakıf, bu yıldan itibaren istatistiklerin değişmeye başlamasında çok önemli olacaktır. En büyük maddi destekçisini ise tahmin edebilirsiniz; Google.

2003 yılı Şubat ayına geldiğimizde %84,6 ile İE'nın hemen ardından %4 ile Mozilla arabiriminin gelmesi İE'yi çok fazla ürkütmüş değildi. 2003 yılında artık Nextcape ve AOL yerine çok niş bir oyuncu olarak Opera'nın verilerde yerini almaya başladığını da görüyoruz.

2004 yılı sonu (Kasım ayı) ve 2005 yılı boyunca Mozilla ve Mozilla yazılımı Firefox'un rekabette "ben de varım" dediği dönem olarak anılabilir. 2005 Kasım ayında %68,9 (İE)karşısında Mozilla ve Firefox'un %26,4 lük payı bu fikrimi destekliyor rahatlıkla. Mozilla'nın yerini Firefox'un aldığı yılda 2005'ti.

Firefox kullanım oranı sonraki senelerde düzenli bir artış gösterdi. 2008 yılı Eylül ayında Google'un kendi arabirimi Chrome'u servis etmesi, Mozilla Vakfı'nın arkasında bulunan bu büyük güç için önemli kararlardan biri oldu. Karar, Vakıf tarafından hoş karşılanmadı tabii olarak. Mozilla şefi John Lilly, ABD bilgisayar dergisi ComputerWorld'e yaptığı açıklamada şunları söyleyecektir: "Anlamlı ve mükemmel bir ortaklığımız var. Fakat geçen süre zarfında bu ortaklığın olması gerekenden daha karmaşık hale dönüşmediğini söylersem yalan söylemiş olurum. (Alıntı) " Kullanıcılar artık İE, Firefox ya da Opera+Safari arabirimlerinden birisini tercih ediyorlardı büyük çoğunlukla. 2008 Aralık verileri ise şu şekilde oluyordu. %45,7 İE, %44,4 Firefox, %3,6 Chrome ve %6,1 Opera+Safari.

Bu noktada Google'un arabirimi Chrome'un bir oyuncu olarak devreye girmesinin neleri değiştireceğini öngörmeye çalışabiliriz. İE'nin tahtını sallayan Firefox'un çıktığı andan itibaren 15 aylık zaman dilimi içerisinde kullanım oranının 17,1 puan artırdığını görüyoruz. Chrome ise aynı sürede yalnızca 5,4 puan bir artış göstermiş durumda. Ancak Chrome her ay düzenli olarak kullanım oranını arttırmış. Tıpkı Firefox'un ilk çıktığı günlerde olduğu gibi. 2009 yılının tümünde belli bir aralıkta sıkışmış olan Firefox kullanım oranına nazaran Chrome artışını sürekli kılabilmiş durumda.

Microsof'un İE'si ise son sürümü ile 2010 yılında sanıyorum eski tahtını zorlamak için yeni bir çaba içerisinde olacağının sinyallerini veriyor bizlere.

Geldiğimiz noktada 37,7 İE oranına karşılık %47 ile Firefox tahtı ele geçirmiş gibi görünüyor. Gelişen sürede kullanım oranlarının çok çabuk değişebildiğini düşündüğümüzde, 2010 yılında Chrome'un pazarda büyümeye devam edeceğini söyleyebiliriz. Tahminim 2010 boyunca İE kullanım oranının sabit bir aralıkta kalacağı, Firefox'un ve Chrome'un birbirleri ile rekabet edecekleri yönünde.

Tüm bu veriler bize internet şirketlerinin kısa sürede büyük oranlarda büyüyebilen ve küçülebilen yapılarını da ortaya koyuyor gibi. Sizce de öyle değil mi?

Kaynak